wtorek, 28 listopad 2023 14:01

Zaburzenie psychiczne - czy warto mówić pracodawcy?

Mgr Katarzyna Zietek wiceprezes Stowarzyszenia „Karuzela”, przedsiębiorczyni. Łączy prace zawodową z pomaganiem, działa zawodowo w sektorze pozarządowym, przede wszystkim na rzecz osób niepełnosprawnych. Ukończyła studia licencjackie z zarządzania zasobami ludzkimi i studia magisterskie z administracji publicznej. Ukończyła roczny kurs dla Menadżerów NGO PROMENGO. Koordynatorka i realizatorka projektów na rzecz dzieci, młodzieży i seniorów. Propagatorka wykorzystania śmiechu w życiu codziennym, pomysłodawczyni i realizatorka innowacji Śmiechotelefon wzajemnego wsparcia, oraz gry planszowej z wykorzystaniem śmiechu EduGra Ha Ha Ha. Certyfikowana joginka śmiechu, coach, pilna uczennica jogi Iyengara instruktorka terapii zajęciowej. Kobieta, która gorąco wierzy w sukces pracy nad sobą.
 

Codzienność stawia przed nami różne wyzwania. Szczególnie ostatnie lata pozwoliły nam doświadczyć kryzysów o jakich wcześniej w ogóle byśmy nie pomyśleli. Ogólnoświatowa pandemia, wojna tuż przy granicy z sąsiadującym państwem, inflacja, to wszystko przekłada się na codzienne problemy zwykłego człowieka. Duży wpływ na radzenie sobie z przeciwnościami ma nasza odporność psychiczna. Specjaliści apelują, że niemal co czwarty Polak w ciągu całego życia cierpi z powodu przynajmniej jednego z zaburzeń psychicznych. Często nasilają się one z powodu podwyższonego stresu, na przykład wywołanego pracą. Rosnące cały czas tempo życia i poziom stresu związanego
z życiem prywatnym, a przede wszystkim zawodowym powoduje, że osób cierpiących na zaburzenia jest w Polsce coraz więcej. Ma na to wpływ szereg różnych czynników min. stres w pracy, problemy w małżeństwie, utrata kogoś bliskiego czy przeżyte trudne doświadczenia z młodości, które ożywają w związku ze stresowymi sytuacjami . Najczęstszym czynnikiem wyzwalającym zaburzenia psychiczne lub depresyjne jest stres. Im dłużej trwa sytuacja stresowa, tym większe ryzyko zaburzeń. W pracy spędza się większość czasu, zwykle tam otrzymuje się najwięcej bodźców stresowych. Jednak bardzo rzadko praca jest jedyną przyczyną zaburzeń. 
Choroby oraz zaburzenia psychicznie stopniowo zaczynają być normalizowane i przestają być tematem tabu. Jest to ważne, chociażby dlatego, że według Światowej Organizacji Zdrowia depresja jest czwartą najpowszechniejszą chorobą na świecie. Jednak dla chorego  inaczej jest podzielić się informacją o zmaganiach z chorobą z osobą z kręgu znajomych, inaczej zaś z pracodawcą. Wiele osób boi się konsekwencji płynących z takiego wyznania. Mimo przeróżnych kampanii społecznych i programów wspierających, osoby chore psychiczne są narażone na wykluczenie z rynku pracy z kilku powodów.  Min. wciąż panują stygmatyzacja i stereotypowe przekonania o  chorobach psychicznych. To powoduje obawy  pracodawców i nie chętnie zatrudniają osoby zmagającej się z chorobą, obawiając się o małą produktywność i wypadki przy pracy.
Specjaliści natomiast  podkreślają, że podjęcie pracy przez osobę chorą pomaga w powrocie do zdrowia, a bezrobocie zaostrza objawy, na przykład u osób chorujących na depresję. Praca dla chorego to nie tylko ekonomiczna niezależność, to również źródło poczucia stabilizacji, samorealizacji i przynależności do grupy. Sytuacja komplikuje się, jeżeli choroba pracownika odbija się na jakości wykonywanej pracy lub relacjach między pracownikami.  Osoby chore wymieniając co ich najbardziej stresuje w pracy wyszczególniają natłok obowiązków, nadgodziny, ale również brak szacunku, krytykę czy złą ocenę pracy ze względu na występujące zaburzenia.
Pracownik, który swoim zachowaniem wzbudza obawy pracodawcy, może zostać skierowany na ogólne badania lekarskie. Trzeba jednak zaznaczyć, że pracodawca nie może wysłać pracownika na badania psychiatryczne. Jeżeli podwładny mierzy się z chorobą lub jej nawrotem, powinien zasygnalizować to pracodawcy. Rozmowa może zaowocować większym zrozumieniem i przynieść korzystne  dla obu stron  rozwiązania zaistniałej sytuacji. Fakt, że spóźnianie się do pracy, nie wykonywanie wszystkich obowiązków lub wikłanie się w konflikty z innymi pracownikami, jest wynikiem choroby, może zupełnie zmienić stosunek  przełożonego do pracownika. Poza tym niewykluczone, że pracodawca miał styczność z osobą, która boryka się z problemami psychicznymi, lub sam się z tym mierzy.
Wracając do pytania  czy warto mówić pracodawcy o chorobie psychicznej? Odpowiedź może brzmieć -  to zależy.
Stan zdrowia, zarówno w sferze psychicznej, jak i fizycznej, jest sprawą prywatną, dlatego pracownik nie ma obowiązku poinformować o tym pracodawcy. Tym samym podczas rozmowy kwalifikacyjnej nie ma prawa paść pytanie o stan zdrowia lub przebyte choroby dla kandydata na rekrutowane stanowisko. Ponadto pracodawca nie może zwolnić pracownika z powodu choroby, naruszy wtedy Kodeks Pracy, który jasno zabrania zwolnień ze względu na niepełnosprawność.  Informacje o stanie zdrowia to dane wrażliwe. Nie trzeba ich ujawniać, w tym również pracodawcy. Być może najczęściej z uwagi na społeczną stygmatyzację, najczęściej nieujawniane są w pracy zaburzenia psychiczne.
Schorzenie psychiczne to nie to samo co niepełnosprawność intelektualna. Pracownik ze schorzeniem psychicznym, może właściwie pracować na każdym stanowisku pod warunkiem dostosowania.
Z drugiej strony, jeżeli lekarz orzeknie, że stan zdrowia pracownika uniemożliwia mu wykonywanie pracy, pracodawca ma obowiązek nie dopuszczać pracownika do dotychczasowej posady. Lekarz medycyny pracy w ramach badań pracowniczych ma możliwość skierowania pracownika na badania psychiatryczne, jeżeli uzna to za potrzebne. W przypadku, gdy pracodawca uzna, że pracownik stanowi zagrożenie dla życia własnego lub innych mając  ku temu realne powody, może odsunąć go od stanowiska, bazując na art. 207 § 2 k.p.: pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników. Okres zwolnienia lekarskiego od psychiatry obejmuje maksymalnie 182 dni (około pół roku) a pracownik ma wypłacane wynagrodzenie i zasiłek chorobowy. Po tym czasie może ubiegać się o świadczenie rehabilitacyjne na okres maksymalnie do 12 miesięcy. Ostateczną długość zwolnienia L4 ustala lekarz prowadzący. Zwolnienie lekarskie wystawione przez psychiatrę ma tą samą moc prawną, co zwolnienie wystawione od innego lekarza. Oznacza to, że pracodawca nie ma prawa zwolnić pracownika, gdy ten przebywa na zwolnieniu chorobowym. Warto jednak wiedzieć, że po upływie trzech miesięcy pracodawca ma prawo rozwiązać umowę o pracę bez okresu wypowiedzenia. Warto jeszcze podkreślić, że zwolnienie lekarskie z tytułu depresji przysługuje osobom, u których stwierdzono zaburzenia i schorzenia psychiczne. Jednocześnie ich stan nie pozwala im na kontynuowanie obowiązków zawodowych. Zatajanie choroby jest niekorzystne dla samego cierpiącego. Nieleczone i długotrwałe choroby psychiczne mogą doprowadzić do problemów psychosomatycznych i dolegliwości fizycznych.
Najlepszym rozwiązaniem dla obu stron jest rozmowa o problemach, które mogą pojawić się w pracy, aby pracodawca wiedział, czego może się spodziewać a przy okazji przemycić trochę prawdziwej wiedzy o chorobach psychicznych.

 

 

 

 

                      

loga2

zadanie publiczne dofinansowane ze środków z budżetu Województwa Mazowieckiego

Czytany 1121 razy

Stowarzyszenie "Karuzela"

Powołane w listopadzie 2007r. by pomagać osobom z ADHD, Zespołem Aspergera, Autyzmem oraz innymi niepełnosprawnościami..

OPP

Dochód z działalności przeznaczamy wyłącznie na działalność statutową. Wpisując w zeznanie podatkowe nr KRS 0000 293451 umożliwiasz dzieciom podjęcie najlepszej dla nich terapii.

Godziny otwarcia

Żłobek i przedszkole

  • pon-pt: 6:30-16:30

Poradnia

  • pon-pt: 7:30-17:30

Szybki kontakt

Możesz nas odwiedzić pod adresem:
Starokrakowska 135 26-600 Radom
stowarzyszenie@karuzela.org

Zarząd Stowarzyszenia "Karuzela":

Prezes Sylwia Waśkiewicz
tel.509 057 823

Instytut Rozwoju Dziecka

Informacja ogólna
tel. sekretariat: 510 832 823

© 2019 Karuzela.org All Rights Reserved. Stworzono we współpracy z web-coder.pl