-ograniczonej zdolności tworzenia relacji z innymi ludźmi i uczestniczenia w interakcjach społecznych
-zaburzonej umiejętności komunikowania się
-obecnego w zachowaniu schematyzmu, ograniczonego repertuaru aktywności i zainteresowań połączonych z brakiem wyobraźni
Zaburzenia autystyczne mają bardzo zróżnicowany, indywidualny i złożony charakter: od ilości i jakości występujących objawów, poprzez poziom sprawności intelektualnej aż po współwystępujące zaburzenia. Głównym problemem dzieci autystycznych są ograniczone repertuary zachowań społecznych, brak lub niski poziom spontanicznych interakcji z innymi, deficyty w obrębie obserwowania rzeczywistości i naśladowania zachowań, problemy z mową: naśladowaniem słyszanych dźwięków mowy, sygnalizowaniem swoich potrzeb w sposób językowy, nazywaniem przedmiotów i ich ilustracji, rozumieniem tekstów mówionych i pisanych, wymienianiem poglądów, abstrahowaniem.
Jak funkcjonuje osoba z autyzmem?
-osoby z autyzmem mają duże problemy z odkodowywaniem wyrazu twarzy innych osób, odczytywaniem mowy ich ciała i emocji
-unikają kontaktu wzrokowego lub mają „niewidzące spojrzenie”
- unikają zabawy „na niby”, wskazywania interesującego przedmiotu w celu wzbudzenia zainteresowania, współdzielenia uwagi
- często wyrażają upór, negatywizm, niechęć do nawiązywania i podtrzymywania interakcji społecznych, obojętność lub gwałtowne wyładowania emocji
- wykazują silne przywiązanie do wybranych przedmiotów lub czynności, aprobują niezmienność otoczenia
- komunikacja odbywa się często drogą bezsłowną np. wyrażeniu potrzeb służy ręka dorosłego opiekuna, którą dziecko manipuluje; brak zaimka „ja”; uporczywe powtarzanie pytań czy poleceń
- zabawa przypomina rytuał, jest uboga w treści i w formie ( uporczywe potrząsanie, kręcenie przedmiotami, brak nowych pomysłów na zabawę, stałość , schematyczność zabawy, niechęć wobec innowacyjności)
Autyzm we wczesnym etapie rozwoju dziecka jest trudny do zdiagnozowania ponieważ nie dostarcza fizycznych symptomów. Rodzice zauważający początkowe nieprawidłowości, wśród których dominuje opóźniony rozwój mowy, brak reakcji dziecka na własne imię czy wybiórczy kontakt wzrokowy- często ze swoimi obawami udają się do lekarza pediatry. Tymczasem wczesne, specjalistyczne diagnozowanie zaburzeń autystycznych jest niezwykle ważne zarówno dla samego dziecka, jak i jego rodziców. Diagnozę autyzmu powinien przeprowadzić wykwalifikowany i doświadczony zespół specjalistów: psychiatra dziecięcy, psycholog, pedagog i logopeda. Rozwój dziecka jest efektem procesu dojrzewania oraz uczenia się. Stąd najbardziej efektywna jest terapia prowadzona z dziećmi w wieku przedszkolnym, a nawet z młodszymi. Wczesna interwencja daje dzieciom szansę na lepsze funkcjonowanie w późniejszym życiu. Dla rodziców postawienie diagnozy jest zakończeniem poszukiwania odpowiedzi na pytanie: „dlaczego moje dziecko jest inne?”. Zamyka okres niepewności. Otwiera drzwi na wielospecjalistyczną, profesjonalną i dostosowaną do możliwości dziecka edukację i terapię oraz pozwala z nadzieją i pewnością patrzeć w przyszłość.