Depresji nie lekceważ !
Diagnoza depresji u dzieci i młodzieży może być trudna, ze względu na podobieństwo objawów zarówno do emocji i zachowań towarzyszących okresowi dojrzewania. Obecnie wiadomo już, że zarówno dzieci spokojne, wycofane, jak i drażliwe kierowane do specjalistów w związku ze „złym zachowaniem” mogą cierpieć z powodu depresji. Według badań około 1 na 20 nastolatków w pewnym momencie doświadczy depresji.
Depresja wśród nastolatków ma bardzo charakterystyczne objawy:
- ogólne przymulenie,
- częste odczuwanie smutku lub samotność
- niechęć do wychodzenia z domu,
- brak zainteresowania czymkolwiek,
- zamykanie się w sobie,
- przygnębiony nastrój przez cały czas,
- ciągłe poczucie winy lub bezwartościowości,
- niska samo ocena
- samookaleczenie,
- urywanie kontaktów z przyjaciółmi/rodziną,
- utrata zainteresowania czynnościami, które zwykle sprawiają przyjemność,
- znaczne wahania masy ciała, zarówno utrata, jak i przyrost masy ciała,
- spadek aktywności fizycznej,
- spowolnienie myślenia,
- częste odczuwanie zmęczenia,
- brak energii,
- brak koncentracji w myślach i brak skupienia,
- zaburzenia snu, zasypiania – wczesne budzenie się,
- myśli samobójcze,
- nagły spadek wyników w szkole.
Wczesne rozpoczęcie okresu dojrzewania może nastąpić z wielu powodów, dlatego ważne jest, aby pamiętać o objawach reakcji depresyjnej u nastolatków, gdy dziecko nagle zaczyna dziwnie się zachowywać.
Na rozwój depresji u dzieci i młodzieży może mieć wpływ również:
- nadużywanie alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych przez członków rodziny,
- przemoc w rodzinie,
- przewlekła choroba któregoś z rodziców, innego członka rodziny lub samego dziecka,
- utrata ukochanej bliskiej osoby spowodowana śmiercią lub np. rozwodem rodziców,
- sytuacje psychicznego, fizycznego lub seksualnego wykorzystywania przez opiekunów,
- przewlekły konflikt małżeński rodziców,
- zaniedbanie,
- brak zainteresowania,
- wrogość i emocjonalne odrzucenie, nadmierne kontrolowanie przez rodziców,
- obarczanie dziecka zbyt dużą, przerastającą jego możliwości odpowiedzialnością,
- trudna sytuacja materialna oraz społeczna izolacja rodziny.
Leczenie depresji u dzieci i młodzieży, podobnie jak w przypadku dorosłych, jest połączeniem psychoterapii z farmakologią. Jeśli dziecko wypowiada myśli na temat braku sensu życia, interesuje się umieraniem, twierdzi, że chciałoby zasnąć i więcej się nie obudzić, szuka informacji na temat leków, trucizn, ujawnia choćby niewielkie zamiary popełnienia samobójstwa, to istnieje poważne ryzyko podjęcia przez nie próby samobójczej. W takiej sytuacji kontakt ze specjalistą powinien być natychmiastowy.
Antydepresyjny Telefon Forum Przeciw Depresji tel. 22 594 91 00
(czynny w każdą środę – czwartek od 17.00 do 19.00)
Telefon zaufania dla osób dorosłych w kryzysie emocjonalnym tel. 116 123
(poniedziałek-piątek od 14:00-22:00, połączenie bezpłatne)
Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży tel. 116 111
(czynny 7 dni w tygodniu, 24 h na dobę)
ITAKA – Antydepresyjny telefon zaufania tel. 22 484 88 01
Czynny od poniedziałku do piątku od 15:00 do 20:00
ITAKA – Telefon Zaufania Młodych tel. 22 484 88 04
Dyżury psychologów od poniedziałku do soboty, od 12:00 do 20:00
Rozpoznanie depresji u dziecka powinno być początkiem procesu terapeutycznego obejmującego całą rodzinę, skupionego na budowaniu wzajemnych relacji, właściwym pełnieniu przez opiekunów ról społecznych, zrozumieniu istoty choroby i możliwości pomocy dziecku. Terapia może mieć formę psychoterapii indywidualnej, grupowej, terapii rodzinnej, treningów umiejętności społecznych lub psychoedukacji rodzin. Stosuje się także terapię domową, polegającą na działaniach rodziców, mających na celu wspieranie dziecka i odpowiednią opiekę nad nim, ponieważ wystąpienie depresji u dziecka w młodym wieku zwiększa ryzyko zaburzeń depresyjnych w przyszłości.
Gdy choruje ktoś z rodziny zmienia się życie wszystkich. Zmiana zachowania dziecka lub innego chorującego na depresję członka rodziny prowadzi do konfliktów, nieporozumień i wypalenia. Bliscy chorego, o ile sami unikną zaburzeń reaktywnych, mogą zaoferować cierpiącemu na depresję bezwarunkowe wsparcie. Rodzina powinna być wsparciem i dawać poczucie bezpieczeństwa .
Nie działa…
„Inni mają gorzej i jakoś się nie rozklejają”
„W życiu trzeba pokonywać trudności, trzeba być twardym”
„Ogarnij się wreszcie i weź przykład z innych, co sobie radzą”
„Jak będziesz się tak dalej zachowywać , nikt nie będzie chciał się z tobą zadawać”
Nie sprawdzają się ani komentarze negujące depresję, jak „przesadzasz“, „histeryzujesz“, ani niewykonalne rady typu „weź się w garść“ i „głowa do góry“, Takie nieprzemyślane komentarze, przynoszą odwrotny skutek, a zwłaszcza pogłębiają wycofanie się z życia społecznego. Depresja jest bardzo poważną chorobą i stanowi realne zagrożenie życia. Nie można jej zostawiać bez pomocy.