Komunikacja jest oknem na świat porozumienia z innymi i czyni nas istotami intencjonalnymi i społecznymi. Sprawia, że potrafimy zaspokoić jedną z podstawowych potrzeb człowieka – bycie rozumianym.
AAC (Alternative and Augumentative Communication) to alternatywne i wspomagające metody komunikacji, dzięki którym osoby niemówiące mogą porozumieć się z innymi. W październiku na całym świecie upowszechnia się wiedzę na temat AAC.
Alternatywne i wspomagające metody komunikacji nie hamują mowy, dają dziecku szansę na wyrażanie swoich potrzeb oraz pomagają im rozumieć często skomplikowany świat wieloznacznych słów.
Dla kogo AAC?
Wspomagającą komunikację wprowadza się osobom, które:
- z różnych powodów nie potrafią komunikować się werbalnie, czyli m.in. osobom z zaburzeniami ze spektrum autyzmu
- a także te z niepełnosprawnością intelektualną.
W jaki sposób wprowadza się AAC?
Istnieje kilka metod, które szczegółowo wskazują, w jaki sposób należy wprowadzić alternatywne czy wspomagające formy komunikacji.
- Nieco inaczej pracuje się gestami, a jeszcze inaczej przy użyciu piktogramów.
- Niektóre dzieci korzystają też z symboli przestrzennych – na przykład podają rzeczywisty kubek, kiedy chcą pić. Najważniejsze jest jednak to, żeby metoda była dobrana do każdego dziecka indywidualnie.
- W naszym przedszkolu niektóre dzieci na piktogramach mają swoje własne zdjęcia oraz zdjęcia pokarmów czy zabawek ze swojego otoczenia. Wówczas książka komunikacyjna (czyli książka, za pomocą której dziecko informuje
Czy AAC hamuje rozwój mowy?
Nie ma ani jednego badania naukowego, które ukazywałoby szkodliwość AAC. Alternatywne i wspomagające metody komunikacji udowadniają, że dziecko, które nie potrafi mówić, ma coś do powiedzenia. Często okazuje się, że jest to jedyna droga do wspólnego porozumienia. Niestety, nie każde dziecko zdolne jest do werbalnego wyrażania swoich potrzeb, dlatego należy znaleźć taki sposób, który pomoże mu te potrzeby zrealizować. W procesie terapii logopedycznej nie jest najważniejsze to, by dziecko powiedziało nic nieznaczące „a”. Ważne jest, by potrafiło coś zakomunikować, by język, którego używa – werbalny czy też niewerbalny – był narzędziem działania. Oczywiście bardzo często równolegle pracuje się nad mową dziecka i nad artykulacją. AAC nie wyklucza innych rodzajów terapii.
Należy też pamiętać, że komunikacja to nie tylko mowa – to także gesty, spojrzenia i uśmiechy.
Drogi Rodzicu, sprawdź, jakie niepokojące sygnały mogą wskazywać na problemy komunikacyjne Twojego dziecka?
Umiejętności, które powinien opanować dwulatek:.
- Twoje dziecko nie wskazuje palcem na przedmioty, które je interesują (gest wskazywania pojawia się ok. 9 miesiąca życia).
- Twoje dziecko nie podąża wzrokiem za wskazaniem, czyli wówczas, gdy Ty wskazujesz palcem na interesujący przedmiot.
- Twoje dziecko nie reaguje na swoje imię.
- Twoje dziecko nie nawiązuje kontaktu wzrokowego.
- Twoje dziecko nie rozumie prostych poleceń.
- Twoje dziecko nie dzieli się z Tobą radością, kiedy na przykład dostaje prezent.
- Twoje dziecko ma problem z okazywaniem emocji.
- Twoje dziecko ma problem z rozpoznawaniem emocji innych osób.
- Twoje dziecko nie potrafi się z Tobą bawić w sposób naprzemienny (raz ja rzucam, raz Ty).
- Twoje dziecko nie mówi.
Jeśli Twoje dziecko nie opanowało jeszcze powyższych umiejętności, to warto zwrócić uwagę na ich ćwiczenie i skonsultować się z logopedą, by pomóc mu w usprawnieniu jego rozwoju.